Rituelen: stilstaan bij transities
door Dieuwke
Zoals op onze website te lezen is, is één van de pijlers van onze visie ‘het leven vieren’. Dit willen we vormgeven door stil te staan bij grote en kleine momenten, missers en treffers, bijvoorbeeld in de vorm van vieringen en rituelen.
Maar wat zijn rituelen eigenlijk? En wanneer kunnen die ingezet worden?
Bij rituelen kun je natuurlijk denken aan eeuwenoude gebruiken die van generatie op generatie overgeleverd zijn. Of feestdagen die ingebed zijn in onze maatschappij. Soms zijn het persoonlijke aangelegenheden en soms zijn er hele bevolkingsgroepen bij betrokken.
Volgens de celebrantenopleiding van de Universiteit voor Humanistiek, die opleidt tot ritueelbegeleider, draaien rituelen om transitiemomenten. Voorbeelden van persoonlijk transitiemomenten zijn het huwelijk, naamgeving, adolescentie, pensionering, emigratie, inburgering, echtscheiding en sterfte. In de maatschappij zijn er ook transitiemomenten aan te wijzen. Het vieren van het nieuwe jaar is hier een voorbeeld van. Maar ook minder bekende momenten zoals de zonnewendes kunnen de basis vormen van een viering of ritueel.
De kunst is om samen met alle betrokkenen een handeling of beeld te selecteren of ontwerpen dat voor iedereen kloppend, en misschien zelf helpend en helend kan zijn in zulke overgangsmomenten. Verbeelding en verbinding zijn hierbij kernbegrippen. Samen vorm je het ritueel.
Onze insteek
Om hechter te worden als groep denken we na over onze eigen rituelen. Sommige ontstaan vanzelf en andere worden bewust gecreëerd. Zo delen we bijvoorbeeld altijd een maaltijd als we samenkomen. Dit is iets wat is ontstaan uit onze behoeften en het is vanzelf een ritueeltje geworden.
We willen als groep ons meer verbinden met de natuur. Daarom is het ook logisch om de natuur als uitgangspunt te kiezen voor rituelen. Zo zijn er bijvoorbeeld de jaarfeesten (Yule, Beltane, Samhain, etc.) die voortkomen uit de zaai- en oogst kalender. Dit kunnen mooie persoonlijke momenten zijn om stil te staan bij wat je wil zaaien en oogsten in je leven. Daarnaast zijn het ook momenten die traditioneel een community bij elkaar brachten voor het samen verrichten van (werk-)activiteiten. Een goede basis voor een ritueel of viering dus!
Over de tijd willen we dit soort momenten steeds meer integreren in ons dagelijks bewustzijn. Ons samen én alleen stil te staan bij de transities waar we doorheen bewegen.
